Wat is affectieschade?
Affectieschade is een vergoeding voor het verdriet en emotionele leed dat naasten ondervinden wanneer een dierbare ernstig gewond raakt of overlijdt door een ongeval. Het is een erkenning dat niet alleen het slachtoffer zelf, maar ook de mensen om hem of haar heen diep geraakt worden.
Sinds 1 januari 2019 is affectieschade wettelijk geregeld in Nederland (Wet Affectieschade). Daarvoor was het in Nederland - anders dan in veel andere landen - niet mogelijk om vergoeding te krijgen voor dit leed.
Wanneer komt u in aanmerking?
U kunt affectieschade claimen in twee situaties:
1. Bij ernstig en blijvend letsel
Als uw dierbare ernstig en blijvend letsel heeft opgelopen. Hiervan is sprake bij:
- Hoge blijvende invaliditeit (70% of hoger)
- Ernstig hersenletsel met blijvende gevolgen
- Dwarslaesie of verlamming
- Ernstige brandwonden
- Blijvende coma of vegetatieve staat
2. Bij overlijden
Als uw dierbare is overleden als gevolg van het ongeval of de fout van een ander.
Wie komt in aanmerking?
De wet bepaalt welke categorieeen naasten recht hebben op affectieschade:
| Categorie naaste | Bij ernstig letsel | Bij overlijden |
|---|---|---|
| Echtgenoot/geregistreerd partner | €15.000 | €17.500 |
| Levenspartner (ongehuwd, samenwonend) | €15.000 | €17.500 |
| Minderjarig kind van het slachtoffer | €15.000 | €17.500 |
| Ouder van minderjarig slachtoffer | €15.000 | €17.500 |
| Meerderjarig thuiswonend kind | €12.500 | €15.000 |
| Meerderjarig niet-thuiswonend kind | €12.500 | €15.000 |
| Ouder van meerderjarig slachtoffer | €12.500 | €15.000 |
| Pleegouder/pleegkind (5+ jaar) | €12.500 - €15.000 | €15.000 - €17.500 |
Hardheidsclausule
De wet kent een "hardheidsclausule" voor personen die niet in bovenstaande categorieeen vallen, maar wel een nauwe relatie hadden met het slachtoffer. Denk aan: stiefouders, schoonouders, broers/zussen die nauw betrokken waren, of een beste vriend die mantelzorger was.
Verschil met shockschade
Affectieschade wordt vaak verward met shockschade, maar dit zijn verschillende schadevergoedingen:
| Aspect | Affectieschade | Shockschade |
|---|---|---|
| Waarvoor? | Verdriet om letsel/overlijden dierbare | Eigen psychisch letsel door confrontatie |
| Bedrag | Wettelijk vastgesteld (€12.500-€20.000) | Variabel, afhankelijk van eigen schade |
| Vereisten | Nauwe relatie + ernstig letsel/overlijden | Confrontatie + eigen psychisch letsel (bijv. PTSS) |
| Cumulatie | Beide kunnen naast elkaar worden geclaimd | |
Hoe claimt u affectieschade?
Het claimen van affectieschade verloopt via de volgende stappen:
- Vaststellen aansprakelijkheid: Er moet een aansprakelijke partij zijn
- Aantonen relatie: Bewijs van de nauwe band met het slachtoffer
- Vaststellen ernst letsel: Bij letsel moet dit "ernstig en blijvend" zijn
- Indienen claim: Wij verzorgen de volledige afhandeling
Belangrijk: terugwerkende kracht
De Wet Affectieschade geldt alleen voor ongevallen die plaatsvonden op of na 1 januari 2019. Voor eerdere ongevallen is affectieschade helaas niet claimbaar, tenzij het overlijden of ernstig letsel na 1 januari 2019 plaatsvond.
Meerdere nabestaanden
Als er meerdere naasten zijn die in aanmerking komen, kunnen zij allemaal een eigen aanspraak maken. De bedragen per persoon blijven gelijk - ze worden niet gedeeld.
Voorbeeld: overlijden door verkeersongeval
Jan (45) overlijdt door een aanrijding. Hij laat achter:
- Echtgenote Marie: €17.500
- Zoon Tim (17): €17.500
- Dochter Lisa (21, thuiswonend): €15.000
- Moeder van Jan (75): €15.000
Totaal affectieschade: €65.000
Plus: overlijdensschade, uitvaartkosten, gederfd levensonderhoud, etc.
Veelgestelde vragen
Moet ik belasting betalen over affectieschade?
Nee, affectieschade is vrijgesteld van inkomstenbelasting en erfbelasting. U ontvangt het volledige bedrag netto.
Kan ik ook affectieschade krijgen bij een medische fout?
Ja, als de medische fout heeft geleid tot ernstig blijvend letsel of overlijden, kunnen naasten affectieschade claimen bij de aansprakelijke zorgverlener of het ziekenhuis.
Wat als het slachtoffer geen familie heeft?
Via de hardheidsclausule kunnen ook anderen die een "nauwe persoonlijke relatie" hadden met het slachtoffer in aanmerking komen. Dit moet per geval worden beoordeeld.
Hoe lang duurt het voordat ik affectieschade krijg?
Dit hangt af van de complexiteit van de zaak. Bij duidelijke aansprakelijkheid kan het binnen enkele maanden zijn geregeld. Bij discussie over aansprakelijkheid kan het langer duren.
Recht op affectieschade?
Heeft u een dierbare verloren of is iemand ernstig gewond geraakt? Wij helpen u met de claim. Gratis advies, no cure no pay.
Vraag gratis advies