Verkeersongevallen in Nederland: feiten en cijfers
Een verkeersongeval is een ongeval op de openbare weg waarbij minimaal één voertuig betrokken is. Nederland kent helaas nog altijd veel verkeersongevallen met letsel, ondanks verbeterde verkeersveiligheid.
Bij een verkeersongeval waarbij u letsel oploopt door schuld van een ander, heeft u recht op volledige schadevergoeding. Dit omvat zowel materiële schade (medische kosten, inkomensverlies) als immateriële schade (smartengeld voor pijn en leed).
Veelvoorkomende oorzaken van verkeersongevallen
De meeste verkeersongevallen worden veroorzaakt door menselijk gedrag:
- Te hard rijden: De belangrijkste doodsoorzaak in het verkeer
- Geen voorrang verlenen: Vaak op kruispunten en rotondes
- Afleiding: Telefoongebruik, navigatie instellen, eten
- Alcohol en drugs: Verminderd reactievermogen en oordeelsvermogen
- Bumperkleven: Te weinig afstand houden
- Vermoeidheid: Vooral bij beroepschauffeurs en lange ritten
- Dodehoek-ongevallen: Vrachtwagens en fietsers/voetgangers
Artikel 185 WVW: bescherming kwetsbare weggebruikers
Artikel 185 van de Wegenverkeerswet (WVW) biedt extra bescherming aan kwetsbare verkeersdeelnemers: fietsers, voetgangers, step-gebruikers en andere ongemotoriseerde weggebruikers.
Artikel 185 WVW in het kort
Als een gemotoriseerd voertuig (auto, motor, brommer) een ongemotoriseerde verkeersdeelnemer (fietser, voetganger) aanrijdt, is de eigenaar/houder van het motorvoertuig aansprakelijk voor de schade. Dit geldt ook als de fietser of voetganger zelf (mede)schuld heeft aan het ongeval.
De 50%-regel en 100%-regel
Artikel 185 WVW kent twee belangrijke regels:
| Regel | Voor wie | Betekenis |
|---|---|---|
| 100%-regel | Kinderen onder 14 jaar | Krijgen altijd 100% van de schade vergoed, ongeacht eigen schuld (tenzij opzet) |
| 50%-regel | Volwassen fietsers/voetgangers | Krijgen minimaal 50% vergoed, ook bij eigen schuld. Bij geen of beperkte eigen schuld: 100% |
Uitzondering: opzet of bewuste roekeloosheid
De bescherming van artikel 185 WVW vervalt alleen bij opzet of aan opzet grenzende roekeloosheid. Dit is een strenge maatstaf. Voorbeelden waarbij de bescherming kan vervallen:
- Opzettelijk voor een auto springen
- Bewust door rood licht fietsen terwijl verkeer aankomt
- Onder zware invloed van alcohol/drugs de weg oversteken
In de praktijk wordt opzet of bewuste roekeloosheid zelden aangenomen. Onoplettendheid, haast of een inschattingsfout vallen hier niet onder.
Uw rechten per type weggebruiker
Fietser aangereden door auto
Als fietser geniet u extra bescherming door artikel 185 WVW. Bij een aanrijding door een gemotoriseerd voertuig:
- U krijgt minimaal 50% van de schade vergoed (100% bij geen eigen schuld)
- De WAM-verzekering van de auto betaalt uw schade
- Kinderen onder 14 jaar krijgen altijd 100% vergoed
Veelvoorkomend letsel bij fietsers: botbreuken (pols, sleutelbeen, heup), hoofdletsel, schaafwonden, knieletsel.
Voetganger aangereden
Voetgangers zijn de kwetsbaarste verkeersdeelnemers. Zij genieten dezelfde bescherming als fietsers onder artikel 185 WVW:
- Minimaal 50% vergoeding, ook bij eigen schuld
- 100% vergoeding bij geen eigen schuld of als kind onder 14
- Ook beschermd op voetgangersoversteekplaatsen (zebrapad)
Automobilist - botsing met andere auto
Bij een aanrijding tussen twee auto's geldt artikel 185 WVW niet. Hier geldt het normale aansprakelijkheidsrecht:
- De veroorzaker is aansprakelijk voor uw schade
- Bij eigen schuld wordt uw vergoeding verminderd
- U claimt bij de WAM-verzekering van de veroorzaker
- Kop-staartbotsing: de achteroprijder is vrijwel altijd aansprakelijk
Motorrijder
Motorrijders bevinden zich in een bijzondere positie:
- Bij aanrijding met auto: normale aansprakelijkheidsregels (geen extra bescherming)
- Bij aanrijding met fietser/voetganger: motorrijder valt onder artikel 185 WVW (als gemotoriseerde)
- Letsel vaak ernstig door gebrek aan carrosseriebescherming
E-bike en speed pedelec
De juridische positie hangt af van het type:
- Gewone e-bike: Wordt gezien als fiets, geniet bescherming artikel 185 WVW
- Speed pedelec: Geldt als bromfiets, dus gemotoriseerd - geen artikel 185 bescherming bij aanrijding door auto
Smartengeld tabellen verkeersongeval 2025
De hoogte van het smartengeld hangt af van het type letsel, de ernst en de blijvende gevolgen. Hieronder gedetailleerde tabellen per letselcategorie:
Whiplash en nekletsel
| Type whiplash | Herstelperiode | Smartengeld |
|---|---|---|
| WAD graad I (licht) | <3 maanden | €700 - €2.500 |
| WAD graad II (matig) | 3-12 maanden | €2.500 - €10.000 |
| WAD graad III (ernstig) | 1-2 jaar | €10.000 - €30.000 |
| Chronische whiplash | Blijvend | €25.000 - €50.000 |
Botbreuken door verkeersongeval
| Type breuk | Behandeling | Smartengeld |
|---|---|---|
| Polsbreuk | Gips, volledig herstel | €1.500 - €4.000 |
| Sleutelbeenbreuk | Conservatief of operatie | €2.500 - €7.500 |
| Enkelfractuur | Operatie met plaat/schroeven | €3.000 - €10.000 |
| Beenbreuk (tibia/fibula) | Operatie, revalidatie | €5.000 - €20.000 |
| Bekkenbreuk | Langdurige immobiliteit | €10.000 - €40.000 |
| Wervelbreuk | Conservatief of operatie | €15.000 - €75.000 |
Hersenletsel door verkeersongeval
| Type hersenletsel | Gevolgen | Smartengeld |
|---|---|---|
| Hersenschudding (licht) | Volledig herstel | €2.000 - €5.000 |
| Hersenschudding met klachten | Post-commotioneel syndroom | €5.000 - €20.000 |
| Licht traumatisch hersenletsel | Concentratieproblemen, vermoeidheid | €20.000 - €60.000 |
| Matig hersenletsel | Cognitieve stoornissen, gedragsverandering | €60.000 - €150.000 |
| Ernstig hersenletsel | Blijvende invaliditeit, afhankelijkheid | €150.000 - €350.000 |
Psychisch letsel na verkeersongeval
| Diagnose | Kenmerken | Smartengeld |
|---|---|---|
| Acute stressreactie | Tijdelijk, volledig herstel | €2.500 - €7.500 |
| PTSS (behandelbaar) | Therapie succesvol | €7.500 - €20.000 |
| PTSS (chronisch) | Blijvende klachten | €25.000 - €75.000 |
| Rijangst | Vermijdingsgedrag | €5.000 - €15.000 |
Alle schadeposten bij verkeersongeval
Bij een verkeersongeval kunt u veel meer claimen dan alleen smartengeld. Een complete schadevergoeding omvat:
Materiële schade (in geld uitdrukbaar)
- Medische kosten: Eigen risico, niet-vergoede behandelingen, medicijnen, hulpmiddelen
- Verlies aan inkomen: Gemiste inkomsten tijdens ziekte en herstel
- Verlies aan verdienvermogen: Toekomstig inkomensverlies bij blijvende arbeidsongeschiktheid
- Huishoudelijke hulp: Kosten voor hulp in het huishouden (€10-15 per uur)
- Verlies zelfwerkzaamheid: Klusjes die u niet meer zelf kunt doen
- Reiskosten: Kilometers naar behandelaars (€0,21-0,36 per km)
- Kosten voor verzorging: Verpleging, mantelzorg
- Aanpassing woning: Traplift, aangepaste badkamer
- Buitengerechtelijke kosten: Kosten van uw letselschade-expert (betaald door verzekeraar)
Immateriële schade
- Smartengeld: Vergoeding voor pijn, verdriet en gederfde levensvreugde
- Affectieschade: Voor naasten bij overlijden of zeer ernstig blijvend letsel
Schade aan uw voertuig
Materiële schade aan uw auto, motor of fiets wordt apart afgehandeld via de WAM-verzekering van de veroorzaker of uw eigen casco-verzekering. Dit staat los van uw letselschadeclaim.
Wat te doen direct na een verkeersongeval
De eerste stappen na een verkeersongeval zijn cruciaal voor uw latere schadeclaim. Volg dit stappenplan:
Zorg voor veiligheid
Zet de auto aan de kant indien mogelijk. Schakel alarmlichten in. Zet een gevarendriehoek neer. Bel 112 bij letsel of grote schade.
Documenteer alles
Maak foto's van: de ongevalssituatie, schade aan voertuigen, uw letsel, wegmarkering, verkeersborden. Hoe meer foto's, hoe beter.
Wissel gegevens uit
Noteer: naam, adres, telefoonnummer, kenteken, verzekeringsmaatschappij en polisnummer van de tegenpartij. Vraag rijbewijs en verzekeringsbewijs.
Getuigen noteren
Noteer naam en telefoonnummer van getuigen. Getuigenverklaringen kunnen later cruciaal zijn bij discussie over de toedracht.
Ga naar de huisarts
Laat uw letsel vastleggen, ook bij "lichte" klachten. Whiplashklachten ontstaan vaak pas dagen later. Medische documentatie is essentieel voor uw claim.
Neem contact op met een expert
Schakel een letselschade-expert in. Dit is gratis (no cure no pay) en verhoogt uw kans op een rechtvaardige vergoeding aanzienlijk.
Erken nooit schuld ter plaatse
Zeg nooit "sorry" of "het was mijn fout" tegen de tegenpartij. Dit kan later tegen u worden gebruikt. Geef alleen feitelijke informatie aan de politie.
Aansprakelijkheid vaststellen
Voor een succesvolle schadeclaim moet de aansprakelijkheid worden vastgesteld. Dit bepaalt wie de schade moet vergoeden.
Bronnen voor aansprakelijkheid
- Politierapport: Beschrijft de toedracht en eventuele bekeuringen
- Schadeformulier: Door beide partijen ingevuld formulier
- Getuigenverklaringen: Onafhankelijke ooggetuigen
- Camerabeelden: Dashcam, beveiligingscamera's, verkeerscamera's
- Technisch onderzoek: Remsporen, schadebeeld
Verdeling aansprakelijkheid
Niet altijd is één partij volledig aansprakelijk. De verzekeraar kan een schuldverdeling vaststellen, bijvoorbeeld:
- 100% - 0%: Eén partij volledig aansprakelijk
- 75% - 25%: Hoofdzakelijk één partij, maar andere heeft bijgedragen
- 50% - 50%: Gelijke schuld, beide partijen hebben bijgedragen
Let op: bij fietsers en voetgangers geldt de 50%-regel van artikel 185 WVW, waardoor u altijd minimaal 50% van uw schade vergoed krijgt.
Waarborgfonds Motorverkeer
Het Waarborgfonds Motorverkeer biedt uitkomst als de veroorzaker onbekend of onverzekerd is:
Wanneer kunt u bij het Waarborgfonds terecht?
- Doorrijder: De veroorzaker is gevlucht (hit and run)
- Onverzekerd voertuig: De veroorzaker heeft geen geldige WAM-verzekering
- Gestolen voertuig: Het voertuig was gestolen en de eigenaar is niet aansprakelijk
- Buitenlands voertuig: Problemen met buitenlandse verzekeraar
Procedure Waarborgfonds
De procedure bij het Waarborgfonds verloopt vergelijkbaar met een normale claim, maar kent enkele bijzonderheden:
- Er geldt een wettelijk eigen risico van €250
- U moet aantonen dat sprake was van een motorvoertuig
- Politieaangifte is meestal vereist
- De procedure kan langer duren dan bij bekende verzekeraars
Praktijkvoorbeelden verkeersongevallen
Zaak 1: Fietser geschept door afslaande vrachtwagen
Situatie: Vrouw (52 jaar) fietst rechtdoor op fietspad. Vrachtwagen slaat rechtsaf en schept haar in de dode hoek.
Letsel: Bekkenbreuk, gebroken heup, knieletsel. 14 maanden revalidatie.
Blijvende gevolgen: 18% blijvende invaliditeit. Kan niet meer langdurig staan of lopen. Arbeidsongeschikt voor haar werk als verpleegkundige.
Smartengeld: €47.500
Totale vergoeding: €385.000 (inclusief verlies arbeidsvermogen)
Zaak 2: Kop-staartbotsing op snelweg
Situatie: Man (38 jaar) staat stil in file op A28. Wordt van achteren aangereden door afgeleid bestuurder (telefoon).
Letsel: Whiplash WAD II, rugletsel (hernia L4-L5).
Blijvende gevolgen: 12% blijvende invaliditeit. Chronische nek- en rugklachten. Kan zijn werk als monteur niet meer volledig uitoefenen.
Smartengeld: €28.000
Totale vergoeding: €195.000
Zaak 3: Voetganger aangereden op zebrapad
Situatie: Jongen (12 jaar) steekt over op zebrapad. Auto stopt niet en raakt hem.
Letsel: Gebroken been, hersenschudding, psychisch trauma.
Blijvende gevolgen: 5% blijvende invaliditeit. Littekens, angst in het verkeer.
Smartengeld: €22.000
Totale vergoeding: €45.000 (100% vergoed door 100%-regel kind onder 14)
Veelgestelde vragen over verkeersongeval
Wie is aansprakelijk bij een verkeersongeval?
De veroorzaker van het ongeval is aansprakelijk. Bij onduidelijkheid over de toedracht onderzoeken wij politierapporten, getuigenverklaringen en camerabeelden. Bij gemotoriseerd vs ongemotoriseerd verkeer geldt bovendien artikel 185 WVW.
Wat als de veroorzaker doorrijdt?
Bij een doorrijder (hit and run) kunt u een claim indienen bij het Waarborgfonds Motorverkeer. Dit fonds vergoedt uw schade, met een eigen risico van €250. Doe altijd aangifte bij de politie.
Hoeveel smartengeld krijg ik?
Smartengeld varieert van €700 bij lichte whiplash tot €300.000+ bij zeer ernstig letsel. De hoogte hangt af van het type letsel, de ernst, de herstelduur en blijvende gevolgen. Wij maken een realistische inschatting op basis van vergelijkbare zaken.
Krijg ik vergoeding bij eigen schuld?
Bij eigen schuld wordt uw vergoeding verminderd met uw aandeel. Maar als fietser of voetganger krijgt u door artikel 185 WVW altijd minimaal 50% vergoed. Kinderen onder 14 jaar krijgen zelfs 100% vergoed, ongeacht eigen schuld.
Hoe lang duurt een letselschadeclaim?
Eenvoudige zaken met volledig herstel duren gemiddeld 6-12 maanden. Complexe zaken met blijvend letsel kunnen 2-4 jaar duren, omdat eerst de medische eindtoestand moet worden bereikt. Tussentijdse voorschotten zijn meestal mogelijk.
Moet ik naar de rechter?
Nee, meer dan 95% van de letselschadezaken wordt buitengerechtelijk opgelost door onderhandeling met de verzekeraar. Alleen bij onredelijke afwijzing of onenigheid over bedragen kan een rechtszaak nodig zijn.
Wat kost een letselschade-advocaat?
Bij no cure no pay betaalt u niets als wij niets voor u bereiken. Bij succes worden onze kosten (buitengerechtelijke kosten) vergoed door de aansprakelijke verzekeraar, niet door u.
Verkeersongeval gehad? Wij helpen u gratis.
Start vandaag nog uw claim. Gratis advies, no cure no pay. Binnen 24 uur reactie van een ervaren letselschade-expert.
Start uw gratis claim