Wat zijn Brandwonden?
Brandwonden zijn huidbeschadigingen die ontstaan door blootstelling aan extreme temperaturen, chemicaliën, elektriciteit of straling. De huid is het grootste orgaan van het lichaam en vervult cruciale functies: bescherming tegen infecties, temperatuurregulatie en vochtbalans. Wanneer de huid beschadigd raakt door brandwonden, kunnen deze functies ernstig verstoord raken.
De ernst van brandwonden wordt bepaald door drie factoren: de diepte (graad 1-3), het aangetaste oppervlak (TBSA - Total Body Surface Area) en de locatie (gezicht, handen, genitaliën zijn kritiek). Ernstige brandwonden kunnen leiden tot shock, infecties, blijvende littekens, contracturen en zelfs overlijden.
Oorzaken van brandwonden
- Thermische brandwonden (85%): Vuur, hete vloeistoffen (verbranding), hete voorwerpen, stoom
- Chemische brandwonden (5%): Zuren (bijv. zwavelzuur), basen (bijv. loog), industriële chemicaliën
- Elektrische brandwonden (5%): Huishoudelijk (220V) of hoogspanning (>1000V)
- Stralingsbranding (3%): Zonverbranding, röntgenstraling, radiotherapie
- Wrijvingsbrandwonden (2%): Touw, wegdek bij motorongeval
Eerste hulp bij brandwonden
Koelen: Direct koelen met lauw stromend water (15-20°C) gedurende 10-20 minuten. Geen ijs of ijswater - dit verergert de schade. Afdekken: Steriel verband of schone doek. 112: Bel bij ernstige brandwonden, gezicht/hals, of als u twijfelt.
Graden van Brandwonden
Brandwonden worden ingedeeld in graden op basis van de diepte van de huidbeschadiging. Dit bepaalt de behandeling, hersteltijd en hoogte van de schadevergoeding.
| Graad | Diepte | Kenmerken | Herstel | Littekens |
|---|---|---|---|---|
| Graad 1 | Alleen epidermis | Rood, pijnlijk, droog, geen blaren | 3-7 dagen | Geen |
| Graad 2a | Oppervlakkige dermis | Blaren, vochtig, zeer pijnlijk, roze onderkant | 10-21 dagen | Meestal geen |
| Graad 2b | Diepe dermis | Dikke blaren, minder pijn, wit-roze onderkant | 3-8 weken | Hypertrofisch |
| Graad 3 | Volledige huiddikte | Wit, leerachtig of zwart, geen pijn (zenuwen vernietigd) | Maanden, huidtransplantatie nodig | Altijd ernstig |
Paradox van graad 3: geen pijn
Bij derde graads brandwonden zijn de zenuwuiteinden vernietigd, waardoor de patiënt op de wond zelf geen pijn voelt. Dit kan misleidend zijn - de ernst wordt onderschat. De randen van de wond zijn vaak wel pijnlijk (graad 2).
TBSA Berekening: Hoeveel Huid is Aangetast?
TBSA (Total Body Surface Area) is het percentage lichaamsoppervlak dat door brandwonden is aangetast. Dit is cruciaal voor de behandeling en bepaalt mede of opname in een brandwondencentrum nodig is.
Regel van Negen (volwassenen)
| Lichaamsdeel | TBSA % |
|---|---|
| Hoofd en hals | 9% |
| Arm (elk) | 9% |
| Been (elk, voor + achter) | 18% |
| Romp voorkant | 18% |
| Romp achterkant | 18% |
| Genitaliën | 1% |
| Totaal | 100% |
Handpalm-methode: De handpalm van de patiënt (inclusief vingers) = circa 1% TBSA. Handig voor kleine of onregelmatige brandwonden.
Criteria voor brandwondencentrum
Nederland heeft drie gespecialiseerde brandwondencentra: Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk, Maasstad Ziekenhuis Rotterdam en Martini Ziekenhuis Groningen. Verwijzing is nodig bij:
- Brandwonden >10% TBSA (graad 2-3)
- Brandwonden gezicht, hals, handen, voeten, genitaliën, grote gewrichten
- Alle graad 3 brandwonden
- Elektrische of chemische brandwonden
- Inhalatietrauma (rook ingeademd)
- Kinderen onder 1 jaar of ouderen boven 60 jaar
- Patiënten met ernstige bijkomende aandoeningen
Bijzondere Soorten Brandwonden
Chemische brandwonden
Chemische brandwonden ontstaan door contact met zuren (lage pH) of basen (hoge pH). Ze zijn vaak ernstiger dan ze aanvankelijk lijken omdat de chemische stof blijft inwerken. Behandeling: Minimaal 20 minuten spoelen met stromend water. Let op: bij sommige stoffen (bijv. ongebluste kalk) is water schadelijk - raadpleeg het veiligheidsinformatieblad.
Elektrische brandwonden
Elektrische brandwonden zijn bedrieglijk: de uiterlijke schade is vaak gering, maar de stroom volgt de weg van minste weerstand (bloedvaten, zenuwen) en kan ernstige inwendige schade veroorzaken. Complicaties: hartritmestoornissen, nierinsufficiëntie door spierafbraak, compartimentsyndroom.
Inhalatietrauma
Bij brand in een gesloten ruimte kan hete lucht en rook de luchtwegen beschadigen. Symptomen: geschroeide neusharen, roet in sputum, heesheid, stridor. Inhalatietrauma verhoogt de mortaliteit bij brandwonden significant.
Behandeling van Brandwonden
Acute behandeling
- Stabilisatie en vochtresuscitatie (Parkland-formule bij >20% TBSA)
- Pijnbestrijding (vaak opiaten)
- Wondreiniging en debridement
- Antibacteriële crèmes (zilversulfadiazine)
- Huidvervangende verbanden
Huidtransplantatie
Bij diepe brandwonden (graad 2b-3) is huidtransplantatie noodzakelijk. Autologe transplantatie: Eigen huid van een donorplaats (meestal bovenbeen). Meshed grafts: Huid wordt geperforeerd om groter oppervlak te bedekken. De donorplaats geneest in 10-14 dagen maar kan ook littekens achterlaten.
Littekenbehandeling
Brandwondenlittekens zijn vaak hypertrofisch (verheven, rood, jeukend) en kunnen contracturen veroorzaken die beweging beperken. Vroegtijdige en intensieve behandeling is essentieel.
Behandelmethoden
- Drukkleding: Op maat gemaakte elastische kleding, 23 uur per dag dragen, 12-24 maanden
- Siliconen: Pleisters of gel die littekenweefsel verzachten
- Littekenmassage: Dagelijks masseren met vette crème
- Lasertherapie: Fractionele CO2-laser of pulsed dye laser
- Corticosteroïd-injecties: Bij harde, dikke littekens
- Contractuuroperaties: Z-plastiek of huidtransplantatie bij bewegingsbeperking
Psychologische impact
Brandwonden hebben vaak een enorme psychologische impact. 30-50% van brandwondenpatiënten ontwikkelt PTSS, depressie of angststoornissen. De verandering in uiterlijk, pijn tijdens behandeling en langdurige revalidatie zijn zeer belastend. Psychologische behandeling wordt volledig vergoed als onderdeel van de letselschade.
Smartengeld bij Brandwonden
Het smartengeld bij brandwonden wordt bepaald door de ernst, locatie en blijvende gevolgen. Brandwonden in het gezicht wegen extra zwaar vanwege de cosmetische en sociale impact.
| Type brandwond | Kenmerken | Smartengeld |
|---|---|---|
| Graad 1 (oppervlakkig) | Roodheid, volledig herstel, geen littekens | €2.000 - €5.000 |
| Graad 2a (oppervlakkig) | Blaren, geneest zonder littekens | €5.000 - €15.000 |
| Graad 2b (diep) | Littekenvorming, langdurige behandeling | €15.000 - €40.000 |
| Graad 3 (beperkt) | <10% TBSA, huidtransplantatie, blijvende littekens | €40.000 - €80.000 |
| Graad 3 gezicht | Blijvende ontsierend littekens in gezicht | €80.000 - €150.000 |
| Uitgebreid (>20% TBSA) | Meerdere transplantaties, contracturen | €100.000 - €200.000+ |
Overige schadevergoedingen
Naast smartengeld heeft u recht op vergoeding van alle schade die voortvloeit uit de brandwonden:
- Medische kosten: Brandwondencentrum (€1.500-€3.000 per dag), operaties, huidtransplantaties, verbandmaterialen
- Drukkleding: Op maat gemaakt, €500-€2.000 per set, meerdere sets nodig
- Lasertherapie: €200-€500 per sessie, meerdere sessies nodig
- Inkomensverlies: Tijdens behandeling en revalidatie (maanden tot jaren)
- Psychologische behandeling: PTSS, depressie, acceptatie uiterlijk
- Huishoudelijke hulp: Tijdens herstelperiode
- Camouflage make-up: Levenslange kosten bij littekens in gezicht
Let op: Verjaringstermijn
U heeft 5 jaar de tijd om uw claim in te dienen vanaf het moment van het ongeval. Bij brandwonden kan de volle omvang van littekens pas na 1-2 jaar worden beoordeeld. Start daarom wel tijdig, maar sluit de zaak niet te vroeg.
Praktijkvoorbeelden Brandwonden
Onderstaande voorbeelden illustreren hoe schadevergoedingen bij brandwonden in de praktijk uitpakken:
Voorbeeld 1: Hete olie bij restaurant
Situatie: Een 32-jarige kok loopt tweedegraads brandwonden op aan beide onderarmen (8% TBSA) wanneer een pan met hete olie omvalt door een defecte gasfornuis. De werkgever had geen periodieke keuring laten uitvoeren.
Gevolgen: 6 weken arbeidsongeschikt, hypertrofische littekens, 12 maanden drukkleding, blijvende verkleuring.
Uitkomst: €35.000 smartengeld + €18.000 inkomensverlies + €8.000 medische kosten = €61.000 totale schadevergoeding
Voorbeeld 2: Explosie in chemisch bedrijf
Situatie: Een 45-jarige procesoperator loopt derdegraads brandwonden op aan 25% van zijn lichaam (romp, armen) door een explosie. 6 weken opname in brandwondencentrum, 4 huidtransplantaties.
Gevolgen: Uitgebreide littekens, contracturen schouders, permanent arbeidsongeschikt, PTSS.
Uitkomst: €175.000 smartengeld + €250.000 medische kosten + €600.000 inkomensverlies + €50.000 psychisch letsel = €1.075.000 totale schadevergoeding
Voorbeeld 3: Gezichtsbrandwonden door defecte barbecue
Situatie: Een 28-jarige vrouw loopt tweedegraads brandwonden op in haar gezicht en hals wanneer een defecte barbecue vlam vat. De aansteker had een productiefout.
Gevolgen: Blijvende littekens in gezicht ondanks lasertherapie, dagelijks camouflage nodig, depressie en sociale angst.
Uitkomst: €120.000 smartengeld + €30.000 behandeling + €25.000 psychische schade = €175.000 totale schadevergoeding
Veelgestelde Vragen over Brandwonden
Hoeveel smartengeld krijg ik bij brandwonden?
Bij brandwonden varieert het smartengeld van €2.000 voor oppervlakkige brandwonden tot €200.000+ bij uitgebreide derde graads brandwonden met blijvende littekens. De hoogte hangt af van graad (1-3), oppervlakte (TBSA), locatie (gezicht weegt zwaarder) en blijvende functionele beperkingen.
Wat is TBSA en waarom is het belangrijk?
TBSA (Total Body Surface Area) is het percentage aangetast lichaamsoppervlak. Bij volwassenen is de handpalm ca. 1% TBSA. Brandwonden boven 20% TBSA zijn levensbedreigend. TBSA bepaalt mede de ernst en hoogte van de schadevergoeding.
Wat is het verschil tussen de graden van brandwonden?
Graad 1: alleen opperhuid, roodheid, geen littekens. Graad 2a: oppervlakkig, blaren, geneest zonder littekens. Graad 2b: diepe dermis, geneest met littekens. Graad 3: volledige huiddikte, wit/zwart, altijd littekens en huidtransplantatie nodig.
Wanneer moet ik naar een brandwondencentrum?
Verwijzing naar een brandwondencentrum is nodig bij: >10% TBSA, gezicht/hals/handen/voeten/genitaliën, alle graad 3 brandwonden, elektrische/chemische brandwonden, inhalatietrauma, brandwonden bij kinderen onder 1 jaar. Nederland heeft 3 centra: Beverwijk, Rotterdam, Groningen.
Hoe worden hypertrofische littekens behandeld?
Hypertrofische littekens worden behandeld met drukkleding (12-24 maanden, 23 uur per dag), siliconen pleisters, littekenmassage, lasertherapie en soms corticosteroïd-injecties. Vroege behandeling voorkomt ernstige contracturen.
Wat zijn chemische brandwonden en hoe worden ze behandeld?
Chemische brandwonden ontstaan door contact met zuren of basen. Behandeling: minimaal 20 minuten spoelen met water (niet bij sommige stoffen). Chemische brandwonden kunnen dieper zijn dan ze lijken en vereisen altijd ziekenhuisbeoordeling.
Kan ik vergoeding krijgen voor psychisch letsel na brandwonden?
Ja, psychisch letsel wordt meegenomen in de schadevergoeding. 30-50% van brandwondenpatiënten ontwikkelt PTSS, depressie of angststoornissen. Psychologische behandeling en het smartengeld voor psychisch lijden worden volledig vergoed.
Hoe lang duurt behandeling in een brandwondencentrum?
Opname duurt gemiddeld 1 dag per 1% TBSA aan diepe brandwonden. Bij 30% TBSA: circa 1 maand. Daarna volgt poliklinische behandeling, fysiotherapie en drukkleding voor 12-24 maanden. Totale behandeltraject kan jaren duren.
Brandwonden opgelopen? Wij helpen u gratis.
Start vandaag nog uw claim. Gratis advies, no cure no pay. Binnen 24 uur reactie.
Start uw gratis claim