Wat is een dwarslaesie?
Een dwarslaesie is een beschadiging van het ruggenmerg, het bundel zenuwweefsel in de wervelkolom dat signalen doorgeeft tussen hersenen en lichaam. Bij een dwarslaesie worden deze zenuwbanen geheel of gedeeltelijk onderbroken, met verlamming en gevoelsverlies als gevolg.
Een dwarslaesie is een van de meest ingrijpende letsels die iemand kan oplopen. Het leidt altijd tot blijvende beperkingen en heeft enorme gevolgen voor het dagelijks leven, werk, relaties en zelfstandigheid. De financiële schade loopt vaak in de miljoenen euro's.
Levenslange gevolgen
Een dwarslaesie is onomkeerbaar. Hoewel sommige functies kunnen terugkeren bij een incomplete dwarslaesie, blijven er altijd beperkingen. Dit maakt dwarslaesieclaiims tot de meest complexe en hoogste schadevergoedingszaken in Nederland.
Complete vs. incomplete dwarslaesie
De ernst van een dwarslaesie wordt internationaal geclassificeerd volgens de ASIA-schaal (American Spinal Injury Association):
| ASIA | Type | Omschrijving | Prognose |
|---|---|---|---|
| A | Complete laesie | Geen motoriek of gevoel onder laesieniveau | Geen functioneel herstel |
| B | Sensorisch incompleet | Alleen gevoel onder laesieniveau, geen motoriek | Beperkt herstel mogelijk |
| C | Motorisch incompleet | Enige spierfunctie, <50% bruikbare kracht | Gedeeltelijk herstel mogelijk |
| D | Motorisch incompleet | Bruikbare spierfunctie, ≥50% kracht | Vaak goed functioneel herstel |
| E | Normaal | Normale motoriek en gevoel | Volledig hersteld |
Complete dwarslaesie (ASIA A)
Bij een complete dwarslaesie is het ruggenmerg volledig beschadigd. Er is geen zenuwgeleiding meer mogelijk onder het niveau van de beschadiging. Dit betekent:
- Volledige verlamming onder het laesieniveau
- Volledig gevoelsverlies
- Geen controle over blaas en darmen
- Geen seksuele functie
- Geen functioneel herstel te verwachten
Incomplete dwarslaesie (ASIA B-D)
Bij een incomplete dwarslaesie is het ruggenmerg gedeeltelijk beschadigd. Er is nog enige zenuwgeleiding mogelijk, waardoor:
- Gedeeltelijke beweging of kracht behouden kan blijven
- Enig gevoel aanwezig kan zijn
- Gedeeltelijke controle over blaas mogelijk is
- Functioneel herstel in de eerste 6-18 maanden mogelijk is
Niveaus: tetraplegie en paraplegie
De locatie van de dwarslaesie bepaalt welke lichaamsdelen verlamd raken:
Tetraplegie (hoge dwarslaesie)
Bij schade aan het ruggenmerg in de nekwervels (C1-C7) ontstaat tetraplegie:
- Verlamming van: Armen, romp en benen
- Ademhaling: Bij C1-C4 vaak beademingsafhankelijk
- Zelfstandigheid: Zeer beperkt, 24-uurs zorg nodig
- Hulpmiddelen: Elektrische rolstoel met kinbediening
| Niveau | Gevolgen | Zelfstandigheid |
|---|---|---|
| C1-C3 | Totale verlamming, beademingsafhankelijk | 24-uurs verpleging nodig |
| C4 | Schouderbeweging mogelijk, vaak beademing | Continue zorg nodig |
| C5 | Elleboog buigen, enige armfunctie | Veel hulp nodig |
| C6 | Pols strekken, kan elektrische rolstoel bedienen | Aangepast zelfstandig |
| C7-C8 | Arm- en handfunctie, transfermogelijkheden | Grotendeels zelfstandig |
Paraplegie (lage dwarslaesie)
Bij schade aan het ruggenmerg in de borstwervel of lager (T1-S5) ontstaat paraplegie:
- Verlamming van: Benen en (gedeeltelijk) romp
- Armen: Volledig functioneel
- Zelfstandigheid: Vaak hoog met aanpassingen
- Hulpmiddelen: Manuele rolstoel, soms looprek
Oorzaken van dwarslaesie
Traumatische dwarslaesies ontstaan door uitwendig geweld op de wervelkolom:
Verkeersongevallen (50%)
- Auto-ongevallen: Hoge snelheid, geen gordel
- Motorongevallen: Geen bescherming wervelkolom
- Fietsongevallen: Vooral aanrijdingen door auto's
Valongevallen (25%)
- Vallen van hoogte: Ladders, daken, steigers
- Duikongevallen: Ondiep water, verkeerde inschatting
- Sportongevallen: Paardrijden, mountainbiken, skiën
Overige oorzaken (25%)
- Bedrijfsongevallen met vallende objecten
- Geweld (steek- of schotwonden)
- Medische fouten bij operaties
Aansprakelijkheid bij dwarslaesie
Bij dwarslaesie door een ongeval is vrijwel altijd een derde partij aansprakelijk: de automobilist, de werkgever, de eigenaar van het zwembad, of het ziekenhuis. De schadevergoeding komt van hun aansprakelijkheidsverzekeraar.
Behandeling en revalidatie
Acute fase (eerste weken)
- Stabilisatie wervelkolom (vaak operatie)
- Behandeling secundaire letsels
- Voorkomen complicaties (trombose, infecties)
- Start revalidatie op IC of verpleegafdeling
Revalidatiefase (3-12 maanden)
Intensieve revalidatie in een gespecialiseerd centrum:
- Fysiotherapie: Spierkracht behouden, transfers leren
- Ergotherapie: Dagelijkse activiteiten aanpassen
- Blaas- en darmtraining: Continentie management
- Psychologische begeleiding: Verwerking trauma
- Rolstoeltraining: Mobiliteit met hulpmiddelen
Chronische fase (levenslang)
- Jaarlijkse controles bij revalidatiearts
- Onderhoud en vervanging hulpmiddelen
- Behandeling secundaire complicaties
- Maatschappelijke reïntegratie
Smartengeld bij dwarslaesie
Het smartengeld bij dwarslaesie is het hoogste van alle letselcategorieën in Nederland:
| Type dwarslaesie | Gevolgen | Smartengeld indicatie |
|---|---|---|
| Hoge tetraplegie (C1-C4) | Totale verlamming, beademing | €275.000 - €350.000 |
| Lage tetraplegie (C5-C8) | Verlamming armen en benen | €225.000 - €300.000 |
| Complete paraplegie | Verlamming benen | €175.000 - €250.000 |
| Incomplete paraplegie | Gedeeltelijke verlamming | €100.000 - €175.000 |
Totale schadevergoeding bij dwarslaesie
De totale schadevergoeding bij dwarslaesie bedraagt vaak €2 tot €5 miljoen of meer. Dit omvat:
Zorgkosten (levenslang)
| Zorgbehoefte | Kosten per jaar | 40 jaar totaal |
|---|---|---|
| 24-uurs zorg (tetraplegie) | €150.000 - €250.000 | €6.000.000 - €10.000.000 |
| Dagelijkse hulp (paraplegie) | €30.000 - €75.000 | €1.200.000 - €3.000.000 |
| Enkele uren per dag | €15.000 - €30.000 | €600.000 - €1.200.000 |
Woningaanpassingen
- Lift of traplift: €15.000 - €50.000
- Aangepaste badkamer: €25.000 - €75.000
- Verbreden deuren: €5.000 - €15.000
- Nieuwbouw aangepaste woning: €200.000 - €500.000
Hulpmiddelen
- Elektrische rolstoel: €15.000 - €50.000 (vervanging elke 5 jaar)
- Aangepaste auto: €50.000 - €100.000 (vervanging elke 7 jaar)
- Hoog-laag bed: €5.000 - €15.000
- Tillift: €3.000 - €10.000
Verlies arbeidsvermogen
Bij blijvende arbeidsongeschiktheid wordt het inkomensverlies tot pensioenleeftijd vergoed:
- 30-jarige met modaal inkomen: €1.000.000 - €1.500.000
- 40-jarige professional: €800.000 - €1.200.000
- Inclusief pensioenschade: +15-20%
Praktijkvoorbeelden dwarslaesie
Casus 1: Complete paraplegie door motorongeval
Situatie: Man (28) liep complete paraplegie (T6) op na motorongeval veroorzaakt door automobilist.
Uitkomst:
- Smartengeld: €200.000
- Verlies arbeidsvermogen (37 jaar): €1.350.000
- Zorgkosten levenslang: €1.800.000
- Woningaanpassing: €175.000
- Hulpmiddelen levenslang: €450.000
- Totaal: €3.975.000
Casus 2: Tetraplegie door bedrijfsongeval
Situatie: Man (35) viel van steiger en liep tetraplegie C6 op. Werkgever had geen valbeveiliging aangebracht.
Uitkomst:
- Smartengeld: €275.000
- Verlies arbeidsvermogen: €950.000
- 24-uurs zorg levenslang: €4.500.000
- Nieuwbouw aangepaste woning: €350.000
- Hulpmiddelen: €600.000
- Totaal: €6.675.000
Casus 3: Incomplete paraplegie door duikongeval
Situatie: Vrouw (22) dook in ondiep zwembad bij hotel. Incomplete paraplegie L1, kan met hulpmiddelen lopen.
Uitkomst:
- Smartengeld: €125.000
- Verlies arbeidsvermogen (gedeeltelijk): €400.000
- Hulp in huishouden: €350.000
- Aanpassingen en hulpmiddelen: €150.000
- Totaal: €1.025.000
Veelgestelde vragen over dwarslaesie
Hoeveel schadevergoeding krijg ik bij een dwarslaesie?
De totale schadevergoeding bij dwarslaesie varieert van €1 miljoen bij incomplete paraplegie tot meer dan €5 miljoen bij complete tetraplegie. Het smartengeld alleen bedraagt €100.000 tot €350.000. De rest bestaat uit zorgkosten, verlies arbeidsvermogen, woningaanpassingen en hulpmiddelen.
Is een dwarslaesie te genezen?
Een complete dwarslaesie (ASIA A) is niet te genezen. Het ruggenmerg kan zichzelf niet herstellen. Bij een incomplete dwarslaesie kan in de eerste 6-18 maanden enig herstel optreden. Er wordt wereldwijd onderzoek gedaan naar stamceltherapie en zenuwregeneratie, maar genezing is voorlopig niet mogelijk.
Hoe lang duurt een dwarslaesieclaim?
Dwarslaesieclaims zijn zeer complex en duren gemiddeld 3-7 jaar. Dit komt door de hoge bedragen, de noodzaak om toekomstige zorgkosten te berekenen, en de vaak intensieve onderhandelingen. Wel ontvangt u tussentijds voorschotten voor directe kosten.
Wie betaalt de zorg bij een dwarslaesie?
De aansprakelijkheidsverzekeraar van de veroorzaker betaalt alle zorgkosten die niet door de zorgverzekering of WMO worden vergoed. Dit omvat particuliere zorg, eigen bijdragen, mantelzorgvergoeding en alle extra kosten die u zonder het ongeval niet had gehad.
Kan ik nog werken met een dwarslaesie?
Dit hangt af van het niveau van de dwarslaesie en uw beroep. Bij paraplegie kunnen veel mensen aangepast werk doen. Bij tetraplegie is werken vaak niet mogelijk. Alle inkomensverlies door verminderde arbeidsgeschiktheid wordt vergoed door de aansprakelijke partij.
Hoe wordt de toekomstige schade berekend?
Arbeidsdeskundigen, zorgdeskundigen en rekenkundigen stellen vast welke zorg, hulpmiddelen en inkomen u de rest van uw leven nodig heeft. Deze toekomstige kosten worden gekapitaliseerd: omgerekend naar een bedrag ineens, rekening houdend met rente en inflatie.
Krijg ik tussentijds geld tijdens de procedure?
Ja, bij dwarslaesie worden direct voorschotten betaald voor acute kosten: woningaanpassingen, hulpmiddelen, zorg en inkomensverlies. U hoeft niet te wachten tot de zaak is afgerond. De verzekeraar is verplicht redelijke voorschotten te betalen.
Kan mijn werkgever aansprakelijk zijn voor dwarslaesie?
Ja, als de dwarslaesie ontstond tijdens het werk en de werkgever zijn zorgplicht schond (artikel 7:658 BW), is hij volledig aansprakelijk. Bij bedrijfsongevallen met dwarslaesie als gevolg lopen claims vaak in de miljoenen euro's.
Dwarslaesie opgelopen? Wij helpen u gratis.
Start vandaag nog uw claim. Gratis advies, no cure no pay. Binnen 24 uur reactie.
Start uw gratis claim