Wat is een medische fout?
Een medische fout (ook wel kunstfout genoemd) is een handeling of nalatigheid van een zorgverlener die niet voldoet aan de professionele standaard. De kernvraag is: heeft de arts gehandeld zoals van een redelijk bekwaam vakgenoot mag worden verwacht? Dit is de juridische toetssteen voor alle medische aansprakelijkheid in Nederland.
Een medische fout kan zich voordoen bij:
- Het stellen van een diagnose
- Het kiezen van een behandeling
- Het uitvoeren van een ingreep
- Het voorschrijven van medicatie
- De nazorg en monitoring
- De communicatie met de patiënt
Complicatie vs. medische fout
Niet elke complicatie is een medische fout. Sommige risico's zijn inherent aan behandelingen. Er is pas sprake van een fout als de arts beneden de professionele standaard heeft gehandeld, of als u niet goed bent geïnformeerd over de risico's (informed consent).
Juridisch kader: WGBO en aansprakelijkheid
De rechten van patiënten zijn vastgelegd in de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO), opgenomen in artikel 7:446 e.v. van het Burgerlijk Wetboek.
Artikel 7:453 BW: de zorgplicht
De wet zegt:
"De hulpverlener moet bij zijn werkzaamheden de zorg van een goed hulpverlener in acht nemen en handelen in overeenstemming met de op hem rustende verantwoordelijkheid, voortvloeiende uit de voor hulpverleners geldende professionele standaard."
Deze professionele standaard wordt bepaald door:
- Richtlijnen van medische beroepsverenigingen
- Protocollen van ziekenhuizen
- Wetenschappelijke literatuur
- Gangbare praktijk onder vakgenoten
Wie is aansprakelijk?
| Situatie | Aansprakelijke partij | Grondslag |
|---|---|---|
| Fout door arts in ziekenhuis | Ziekenhuis én arts | Art. 7:462 BW (centrale aansprakelijkheid) |
| Fout door huisarts | Huisarts / huisartsenpraktijk | Art. 7:453 BW + 6:74 BW |
| Fout door ZZP-arts | ZZP-arts en opdrachtgever | Art. 6:171 BW (hulppersoon) |
| Fout door verpleegkundige | Ziekenhuis | Art. 6:170 BW (werkgeversaansprakelijkheid) |
Informed consent
Op grond van artikel 7:448 BW moet de arts u informeren over:
- De aard en het doel van de behandeling
- De te verwachten gevolgen en risico's
- Alternatieven voor de voorgestelde behandeling
- De prognose bij niet-behandelen
Ontbreekt informed consent, dan kan het ziekenhuis ook aansprakelijk zijn als de behandeling technisch correct is uitgevoerd.
Types medische fouten
1. Diagnosefout
De meest voorkomende medische fout. Hieronder vallen:
- Gemiste diagnose: De arts ziet de aandoening over het hoofd
- Verkeerde diagnose: Een andere aandoening wordt vastgesteld
- Vertraagde diagnose: De juiste diagnose komt te laat
Voorbeelden: Gemiste botbreuk, niet herkende hartaanval, vertraagde kankerdiagnose.
Smartengeld: €10.000 - €200.000 afhankelijk van de gevolgen.
2. Operatiefout
Fouten tijdens chirurgische ingrepen:
- Beschadiging van zenuwen, organen of bloedvaten
- Operatie aan verkeerde kant (links/rechts verwisseling)
- Achtergelaten materiaal (gaas, instrumenten)
- Verkeerde prothese of implantaat
Smartengeld: €25.000 - €250.000+
3. Medicatiefout
- Verkeerd medicijn: Ander middel voorgeschreven of toegediend
- Verkeerde dosering: Te veel of te weinig
- Gemiste interactie: Gevaarlijke combinatie met andere medicijnen
- Allergie over het hoofd gezien: Ondanks bekende allergie toch voorgeschreven
Smartengeld: €5.000 - €100.000
4. Bevallingsfout
Ernstige categorie met vaak levenslange gevolgen:
- Te laat ingrijpen bij nood
- Verkeerd gebruik van instrumenten (vacuüm, forceps)
- Foute CTG-interpretatie (hartfilmpje baby)
- Zuurstoftekort door niet tijdig handelen
Smartengeld: €50.000 - €300.000+ (bij blijvende schade aan kind)
5. Ziekenhuisinfectie
Bij onhygiënisch handelen of onvoldoende infectiepreventie:
- Postoperatieve wondinfectie
- MRSA-besmetting
- Katheter-gerelateerde infecties
- Legionella door vervuild water
Smartengeld: €15.000 - €75.000
Let op: verjaringstermijn
U heeft 5 jaar de tijd om een claim in te dienen, gerekend vanaf het moment dat u de fout en de schade ontdekt. Bij fouten die pas later aan het licht komen, kan deze termijn later starten. De absolute verjaringstermijn is 20 jaar na de fout.
Bewijslast en medisch dossier
Bij medische fouten ligt de bewijslast in principe bij de patiënt. U moet aantonen:
- Er is een fout gemaakt (afwijking van professionele standaard)
- U heeft schade geleden
- Er is causaal verband tussen fout en schade
Uw medisch dossier opvragen
Op grond van de WGBO heeft u recht op inzage en een kopie van uw volledige medisch dossier. Het ziekenhuis moet dit binnen een maand verstrekken.
- Vraag schriftelijk een kopie aan
- Het ziekenhuis mag maximaal €0,23 per pagina vragen
- Digitale verstrekking is gratis
- Het dossier moet 20 jaar worden bewaard
Medisch adviseur en expertise
Om de fout aan te tonen, schakelen wij specialisten in:
- Medisch adviseur: Beoordeelt uw dossier op mogelijke fouten
- Onafhankelijk expert: Geeft een second opinion over de behandeling
- Deskundigenrapport: Bij procedure voor de rechter
Smartengeld per type medische fout
| Type fout | Ernst | Smartengeld indicatie |
|---|---|---|
| Gemiste botbreuk | Vertraagde genezing | €5.000 - €15.000 |
| Vertraagde kankerdiagnose | Slechtere prognose | €50.000 - €150.000 |
| Zenuwbeschadiging bij operatie | Blijvende uitval | €40.000 - €100.000 |
| Achtergelaten materiaal | Heroperatie nodig | €25.000 - €60.000 |
| Ernstige medicatiefout | Orgaanschade | €50.000 - €125.000 |
| Bevallingsfout met hersenletsel kind | Levenslange zorg | €150.000 - €300.000+ |
| Verkeerde been/arm geopereerd | Onnodige operatie | €30.000 - €75.000 |
| MRSA-infectie | Langdurige behandeling | €15.000 - €50.000 |
| Overlijden door medische fout | Affectieschade nabestaanden | €17.500 - €20.000 per nabestaande |
Complete schadevergoeding
Naast smartengeld heeft u recht op vergoeding van alle materiële schade:
Medische kosten
- Eigen risico zorgverzekering (vaak meerdere jaren)
- Niet-vergoede behandelingen en medicatie
- Hulpmiddelen (rolstoel, krukken, etc.)
- Revalidatie en fysiotherapie
- Psychologische hulp
Inkomensverlies
- Tijdelijk: Loonderving tijdens herstel
- Permanent: Bij blijvende arbeidsongeschiktheid
- Pensioenschade: Minder pensioenopbouw
- Zelfstandigen: Omzetverlies, extra kosten vervanging
Overige schade
- Huishoudelijke hulp: Als u het huishouden niet meer kunt doen
- Mantelzorg: Vergoeding voor inzet van familie
- Woningaanpassingen: Bij blijvende beperkingen
- Studievertraging: Bij jonge slachtoffers
Procedure en instanties
Stap 1: Klacht indienen bij ziekenhuis
Elk ziekenhuis heeft een klachtenfunctionaris. Dit is vaak een eerste stap om duidelijkheid te krijgen over wat er is misgegaan.
Stap 2: Aansprakelijkstelling
Wij stellen het ziekenhuis schriftelijk aansprakelijk. De verzekeraar van het ziekenhuis (vaak MediRisk of Centramed) behandelt de claim.
Stap 3: Onderhandelen of procederen
Bij erkenning van aansprakelijkheid onderhandelen we over de schadevergoeding. Bij afwijzing kan een procedure bij de rechter volgen.
Alternatieve routes
| Instantie | Doel | Bindend? |
|---|---|---|
| Geschilleninstantie Zorg | Bindend advies over claim tot €25.000 | Ja |
| Tuchtcollege | Beoordeling handelen arts, geen schadevergoeding | Nee (wel maatregel) |
| IGJ (Inspectie) | Toezicht op kwaliteit zorg, geen schadevergoeding | Nee |
| Rechtbank | Volledige schadevergoeding vorderen | Ja |
Praktijkvoorbeelden medische fouten
Casus 1: Gemiste kankerdiagnose
Situatie: Man (52) bezocht meerdere keren de huisarts met buikklachten. De huisarts stelde steeds 'darmproblemen' vast. Na 8 maanden bleek sprake van darmkanker in gevorderd stadium.
Uitkomst:
- Smartengeld: €95.000
- Verlies arbeidsvermogen: €180.000
- Medische kosten: €25.000
- Huishoudelijke hulp: €35.000
- Totaal: €335.000
Casus 2: Zenuwbeschadiging bij operatie
Situatie: Vrouw (38) onderging een knieoperatie. Door een fout van de chirurg werd de nervus peroneus beschadigd, met blijvende klapvoet als gevolg.
Uitkomst:
- Smartengeld: €55.000
- Verlies arbeidsvermogen (gedeeltelijk): €120.000
- Hulpmiddelen en aanpassingen: €15.000
- Totaal: €190.000
Casus 3: Bevallingsfout met hersenletsel
Situatie: Bij een bevalling werd te laat ingegrepen ondanks tekenen van foetale nood. Het kind liep ernstig hersenletsel op door zuurstoftekort.
Uitkomst:
- Smartengeld kind: €250.000
- Levenslange verzorging (gekapitaliseerd): €1.800.000
- Woningaanpassingen: €150.000
- Hulpmiddelen: €200.000
- Totaal: €2.400.000
Veelgestelde vragen over medische fouten
Hoe bewijs ik een medische fout?
Wij schakelen een medisch adviseur in die uw dossier beoordeelt. Deze specialist bekijkt of de behandeling voldeed aan de professionele standaard. Zo nodig vragen we een onafhankelijke expert om een second opinion. Op basis hiervan stellen we vast of er sprake is van een fout.
Hoe lang duurt een medische foutclaim?
Medische foutclaims zijn complex en duren gemiddeld 2-5 jaar. Dit komt door de benodigde medische expertise, het opvragen van dossiers, en de vaak complexe discussies over aansprakelijkheid. Bij ernstige schade met grote belangen kan een zaak langer duren.
Kan ik ook het ziekenhuis aanspreken?
Ja, op grond van artikel 7:462 BW is het ziekenhuis centraal aansprakelijk voor fouten van artsen en verplegend personeel. Wij spreken meestal zowel het ziekenhuis als de verzekeraar aan. Dit vergroot de kans op een succesvolle claim.
Wat als het ziekenhuis ontkent dat er een fout is gemaakt?
Bij ontkenning zetten wij zwaarder geschut in: een onafhankelijke medische expertise door een niet bij de behandeling betrokken specialist. Diens rapport is vaak doorslaggevend. Erkent het ziekenhuis de fout dan nog niet, dan kunnen we naar de rechter.
Kan ik de arts ook tuchtrechtelijk aanspreken?
Ja, u kunt een klacht indienen bij het Regionaal Tuchtcollege. Het tuchtcollege beoordeelt of de arts volgens de beroepsnormen heeft gehandeld. Een tuchtrechtelijke veroordeling geeft geen recht op schadevergoeding, maar kan wel bewijs leveren voor uw civiele claim.
Wat als ik al eerder klachten had?
Pre-existente klachten sluiten een claim niet uit. Als de medische fout uw bestaande klachten heeft verergerd of nieuwe klachten heeft veroorzaakt, heeft u recht op schadevergoeding voor die verergering of nieuwe schade.
Wat kost een letselschadeadvocaat bij medische fouten?
Wij werken op basis van no cure no pay. U betaalt alleen als we de zaak winnen. De kosten voor medische adviseurs en experts worden door de tegenpartij vergoed bij een succesvolle claim.
Kan ik ook claimen bij overlijden van een familielid?
Ja, nabestaanden hebben recht op affectieschade (€17.500 - €20.000 per nabestaande) en vergoeding van kosten zoals begrafeniskosten en gederfde alimentatie. Bij overlijden door een medische fout helpen wij ook de nabestaanden.
Medische Fout gehad? Wij helpen u gratis.
Start vandaag nog uw claim. Gratis advies, no cure no pay. Binnen 24 uur reactie.
Start uw gratis claim